Về Christian Astrology
30/08/2017
__
Christian Astrology là công trình của “chiêm tinh gia người Anh trứ danh và tai tiếng nhất thế kỷ 17” William Lilly, được xuất bản vào năm 1647 và cho đến nay vẫn là một trong những công trình quan trọng nhất của chiêm tinh Tây phương. Đây được xem là bộ giáo trình chiêm tinh đầu tiên toàn diện nhất được viết bằng tiếng Anh; phạm vi của bộ sách trải từ cách tính toán nên một bản đồ sao đến cách phân tích bản đồ sao vấn thời,¹ bản đồ sao chẩn bệnh,² bản đồ sao gốc³ và bản đồ sao tiến trình⁴ của một cá nhân. Với lượng kiến thức đồ sộ đó, bộ sách được chia làm 3 quyển: quyển I dẫn nhập chiêm tinh học, quyển II bàn về chiêm tinh học vấn thời, và quyển III bàn về bản đồ sao cá nhân.
Mình chọn dịch vài mục trong tựa sách này bởi chúng ta là những kẻ hay quên. Những vọng thuyết hoa ngôn về chiêm tinh hiện nay đẩy những ý nghĩa cốt lõi của các thành phần cơ bản vào trong quên lãng. Để nhắc nhớ, chi bằng quay ngược về giai đoạn “truyền thống” của chiêm tinh để xem những người đi trước đã nghĩ những gì.
Nếu tán đồng với nhận định của rằng “khi học về ý nghĩa của mỗi biểu tượng hành tinh, hãy cố gắng cảm nhận thứ cốt lõi mà hành tinh ấy đại diện, vì cái thấu hiểu bằng cảm xúc quan trọng hơn bất kỳ sự ghi nhớ cụ thể nào” (Bill Herbst) thì chương về hành tinh trong quyển I đã làm tròn công năng của một giáo trình. Mỗi hành tinh không chỉ được miêu tả trong phạm vi bản đồ sao, mà còn được đem ra ngoài cuộc sống thông qua những sự vật mà nó biểu hiện. Khi tưởng tượng đến sao Thổ, bạn có thể tưởng tượng đến “tuổi già”, “người thợ mỏ”, “rừng cây”, “màu tro”, “vị đắng” hoặc “thuốc phiện”. Có lẽ “hãy cố gắng cảm nhận thứ cốt lõi mà hành tinh ấy đại diện” là một lời báo trước rằng chúng ta khó lòng quy giản một hành tinh nào về vài dòng từ khóa. Bù lại, chúng ta có thể mường tượng chúng (một cách có căn cứ) không biên giới. Điều đó giống như nói rằng: chiêm tinh có đủ chất liệu để tạo nên bất cứ điều gì bạn muốn.
Trong việc diễn dịch, sai sót là điều khó tránh khỏi. Đầu tiên là tài liệu này được viết từ thế kỉ 17, thú thật mình không biết phải dịch giọng văn này như thế nào cho ổn. Thứ hai là những bài dịch được đăng tải không phải là bản đầy đủ; mình đã lược đi những phần mà mình cho là không cần thiết, ví dụ như hướng gió hoặc thời tiết tương ứng với một hành tinh.
Lưu ý quan trọng nhất khi đọc tài liệu này chính là các bạn hãy chú ý vào bối cảnh ra đời của nó. Vào thế kỉ 17, chiêm tinh có thể là một công cụ tiên đoán, chứ chưa phải là một công cụ thăm dò vào nội tâm con người. Với mối bận tâm đó, mọi diễn giải sẽ rất cực đoan và không có sự can dự của ý chí tự do hay cảm xúc chủ quan. Thế nên nếu có ai đó thắc mắc rằng liệu một sao Thổ ở thế “xấu” có dẫn đến những tính cách “xấu” hay không, thì câu trả lời là 1, [ý vừa nói trên] 2, đây không phải là một câu hỏi nên sẽ không có câu trả lời, bởi không ai là một sao Thổ nguyên bản cả, mà là sự tổng hòa của các thành phần không thể đếm xuể cùng kết hợp với nhau theo những phương thức không thể đếm xuể.
Tuy nhiên, cách phân trắng/đen, tốt/xấu vẫn có những dụng đích riêng của chúng. Không chỉ có thể được áp dụng bởi những ai tiếp cận chiêm tinh theo hướng định mệnh, chúng còn có thể được áp dụng một cách hợp lẽ trong nhánh chiêm tinh học vấn thời. Tính chất của nhánh chiêm tinh này đòi hỏi mọi dấu hiệu chiêm tinh phải có một ý nghĩa rõ ràng (chẳng hạn như một số câu hỏi phải được trả lời dứt khoát có hoặc không). Dù vậy, việc phân chia, xếp loại độ “tốt/xấu” của một dấu hiệu chiêm tinh chỉ nhằm để đưa ra một câu trả lời xác thực, hiếm khi dùng để đánh giá một cá nhân.
__
1. Bản đồ sao vấn thời, horary chart, là bản đồ sao được lấy vào một thời điểm nhất định (thường là vào lúc chiêm tinh gia nhận được câu hỏi) để trả lời câu hỏi bất kỳ của người hỏi.
2. Bản đồ sao chẩn bệnh được lập vào lúc bệnh nhân lần đầu được đưa lên giường bệnh khi đã nhận thức về bệnh tình của mình, đó là ý nghĩa gốc rễ của từ này. Nhưng theo truyền thống, bản đồ sao chẩn bệnh cũng có thể được lập vào thời điểm mà bệnh nhân đặt câu hỏi đầu tiên cho chiêm tinh gia.
3. Bản đồ sao gốc của một người là bản đồ sao lập trên giờ sinh và địa điểm sinh của người đó. Thường được gọi là bản đồ sao ngày sinh, natal chart.
4. Một trong những phương pháp rút trích bản đồ sao mới từ bản đồ sao gốc, thường dùng để dự đoán về tương lai hoặc quá trình phát triển tâm lý của người đó.
__
Nhan đề mượn từ bài tiểu luận của Nguyễn Đăng Điệp, Nguyễn Trọng Tạo, chớp mắt với ngàn năm.
Ảnh: the quincunx
